Hindi

|| SHREE LOGASSA SOOTRA || 

सार

लोगस्स उज्जोअ-गरे, धम्म-तित्थ-यरे जिणे

अरिहंते कित्तइस्सं, चउवीसं पि केवली    1

उसभ-मजिअं च वंदे, संभव-मभिणंदणं च सुमइं च

पउम-प्पहं सुपासं, जिणं च चंद-प्पहं वंदे    2

सुविहिं च पुप्फ-दंतं, सीअल-सिज्जंस-वासु-पुज्जं च

विमल-मणंतं च जिणं, धम्मं संतिं च वंदामि    3

कुंथुं अरं च मल्लिं, वंदे मुणि-सुव्वयं नमि-जिणं च

वंदामि रिट्ठ-नेमिं, पासं तह वद्धमाणं च    4

एवं मए अभिथुआ, विहुय-रय-मला पहीण-जर-मरणा

चउ-वीसं पि जिणवरा, तित्थ-यरा मे पसीयंतु    5

कित्तिय-वंदिय-महिया, जे ए लोगस्स उत्तमा सिद्धा

आरुग्ग-बोहि-लाभं, समाहि-वर-मुत्तमं-दिंतु    6

चंदेसु निम्मल-यरा, आइच्चेसु अहियं पयास-यरा

सागर-वर-गंभीरा, सिद्धा सिद्धिं मम दिसंतु    7

लोगस्स = लोक में
उज्जोअ = प्रकाश
गरे = करने वाले

धम्म = धर्म रुपी
तित्थ = तीर्थ का
यरे = प्रवर्तन करने वाले
जिणे = विजेता ( राग द्वेषादि के)
अरिहंते = त्रैलोक्य पूज्यों की
कित्तइस्सं = स्तुति करुंगी
चउवीसं पि = चौबीसोें
केवली = केवलियों की
उसभं = श्री ऋषभदेव
अजिअं = श्री अजितनाथ को
च = और
वंदे = मैं वंदन करता हुँ
संभवं = श्री संभवनाथ
अभिणंदणं = श्री अभिनंदन स्वामी को
च = और
सुमइं = श्री सुमतिनाथ को
च = और
पउमप्पहं = श्री पद्मप्रभ स्वामी को
सुपासं = श्री सुपार्श्वनाथ को
च = और
जिणं = जिनेश्वर को
चंदप्पहं = श्री चंद्रप्रभ
वंदे = मैं वंदन करता हुँ
सुविहिं = श्री सुविधिनाथ
च = यानि
पुप्फदंतं = श्री पुष्पदंत को
सीअल = श्री शीतलनाथ
सिज्जंस = श्री श्रेयांसनाथ
वासुपुज्जं = श्री वासुपूज्य स्वामी को
च = और
विमलं = श्री विमलनाथ
मणंतं = श्री अनंतनाथ
च = और
जिणं = जिनेश्वर को
धम्मं = श्री धर्मनाथ
संतिं = श्री शांतिनाथ को
वंदामि = मैं वंदन करती हुँ
कुंथुं = श्री कुंथुनाथ
अरं = श्री अरनाथ
च = और
मल्लिं = श्री मल्लिनाथ को
वंदे = मैं वंदन करती हुँ
मुणि - सुव्वयं = श्री मुनिसुव्रत स्वामी
नमि = नमिनाथ को
जिणं च वंदामि = जिनेश्वर को में वंदन करती हुँ
रिट्ठ-नेमिं = श्री अरिष्ट नेमि (नेमिनाथ) को
पासं = श्री पार्श्वनाथ
तह = तथा
वद्धमाणं च = श्री वर्धमान स्वामी (महावीर) को
एवं = इस प्रकार
मए = मेरे द्वारा
अभिथुआ = स्तुति किये गये
विहुय = से रहित
रय = रज
मला = मल
पहीण = मुक्त
जर = वृद्धावस्था
मरणा = मरण से
चउ-वीसं पि = चौबीसों
जिणवरा = जिनेश्वर
तित्थ = तिर्थ
यरा =प्रवर्तक
मे = मेरे उपर
पसीयंतु = प्रसन्न हों
कित्तिय = कीर्तन
वंदिय = वंदन
महिया = पूजन किये गये हैं
जे = जो
ए = ये
लोगस्स = लोक में
उत्तमा = उत्तम हैं
सिद्धा = सिद्ध हैं
आरुग्ग = आरोग्य के लिए
बोहिलाभं = बोधि लाभ
समाहि -वरं = भाव समाधि
मुत्तमं = उत्तम
दिंतु = प्रदान करें
चंदेसु = चंद्रो से
निम्मल = निर्मल
यरा = अधिक
आइच्चेसु = सूर्यो से
अहियं = अधिक
पयासयरा = प्रकाशमान
सागर = सागर से
वर = श्रेष्ठ
गंभीरा = गंभीर
सिद्धा = सिद्ध भगवंत
सिद्धिं = सिद्धि
मम = मुझे
दिसंतु = प्रदान करें

English

|| SHREE LOGASSA SOOTRA || 

Meaning

LOGASSA UJJOA-GARE,
DHAMMA-TITTHA-YARE JINE,
ARIHANTE KITTAISSAM,
CHAUVISAM PI KEVALI.................1

USABHA-MAJIAM CHA VANDE,
SAMBHAVA-MABHINANDANAM CHA
SUMAIM CHA,
PAUMA-PPAHAM
SUPÄSAM, JINAM CHA
CHANDA-PPAHAM VANDE. ...2

SUVIHIM CHA PUPPHA-DANTAM,
SIALA-SIJJANSA-VÄSU-PUJJAM CHA,
VIMALA-MANANTAM CHA JINAM,
DHAMMAM SANTIM CHA VANDÄMI.......3

KUNTHUM ARAM CHA MALLIM,
VANDE MUNI-SUVVAYAM 
NAMI-JINAM CHA,
VANDÄMI RITTHA-NEMIM,
PÄSAM TAHA VADDHAMÄNAM CHA......4

EVAM MAE ABHITHUÄ,
VIHUYA-RAYA-MALÄ PAHINA-JARAMARANÄ,
CHAU-VISAM PI JINAVARÄ,
TITTHA-YARÄ ME PASIYANTU...............5

KITTIYA-VANDIYA-MAHIYÄ,
JE E LOGASSA UTTAMÄ SIDDHÄ,
ÄRUGGA-BOHI-LÄBHAM,
SAMÄHI-VARA-MUTTAMAM DINTU.......6

CHANDESU NIMMALA-YARÄ,
ÄICHCHESU AHIYAM PAYÄSA-YARÄ,
SÄGARA-VARA-GAMBHIRÄ,

SIDDHÄ SIDDHIM MAMA DISANTU........7

Oh, Arihantas (Tirthankaras)! You are shedding divine light on the entire universe. Founders of divine laws and
conqueror of inner enemies, I praise you, O omniscient, the twenty-four Tirthankaras.

I bow to Rishabha-dev, Ajitnäth, Sambhavnäth, Abhinandan, Sumatinäth, Padmaprabha, Supärshva, and Chandraprabhu.

I bow to Suvidhinäth or Pushpadanta, Shitalnäth, Shreyänsnäth, Väsupujya, Vimalnäth, Anantnäth, Dharmanäth, and Shäntinäth.

I bow to Kunthunäth, Aranäth, Mallinäth, Munisuvrat-swämi, and Naminäth.I bow to Arista Neminäth, Pärshvanäth, and Vardhamän (Mahävir-swämi).

I praise the Arihantas who have been liberated from all karma that obstruct or hinder the qualities of soul and thereby have broken the cycle of birth and death. These are the twenty-four Lord Jinas or Tirthankaras that bless me.

Oh, Arihantas! You are praised, bowed to, and whole-heartedly worshipped. You are the purest souls in the
universe. Grant me divine health and Right Conviction (Bodhi Samyaktva) and the highest state of
consciousness.

You are purer than the moon and brilliant than the sun. You are deeper than the oceans. Please assist me to
attain perfection.

Gujrati

લોગસ્સ સૂત્ર

ગથાર્થ

લોગસ્સ ઉજ્જોઅગરે, ધમ્મતિત્થયરે જિણે, અરિહંતે કિત્તઈસ્સં, ચઉવિસં પિ કેવલી.
ઉસભમજિઅંચ વંદે, સંભવમભિણંદણં ચ સુમઇં ચ; પઉમપ્પહં સુપાસં જિણંચચંદપ્પહં વંદે.
સુવિહિં ચ પુપ્ફદંતં, સીઅલ સિજ્જંસ વાસુપુજ્જં ચ, વિમલમણંતં ચ જિણં, ધમ્મં સંતિં ચ વંદામિ.
કુંથું અરં ચ મલ્લિં વંદે મુણિ સુવ્વયં નમિજિણં ચ વંદામી રિટ્ઠનેમિ, પાસં તહ વદ્ધમાણં ચ.
એવંમએ અભિથુઆ, વિહુય રયમલા પહીણ જરમરણા; ચઉવિસં પિ જિણવરા, તિત્થયરા મે પસીયંતુ.
કિત્તિય વંદિય મહિયા, જેએ લોગસ્સ ઉત્તમા સિદ્ધા; આરુગ્ગ બોહિલાભં, સમાહિવરમુત્તમં દિંતુ.
ચંદેસુ નિમ્મલયરા, આઈચ્ચેસુ અહિયં પયાસયરા સાગરવરગંભીરા, સિદ્ધા સિદ્ધિં મમ દિસંતુ.

ત્રણે લોકના પ્રકાશ કરનારાઓને, ધર્મરૂપી તીર્થના સ્થાપનારાઓને અને રાગદ્વેષરૂપી કર્મશત્રુને જીતનારા જિનોને, અરિહંતોને અને બીજા પણ કેવળજ્ઞાનીઓને સ્તવીશ. ઋષભદેવ અને અજીતનાથને વંદુ છું, સંભવનાથને અભિનંદન સ્વામીને સુમતિનાથને, પદ્મપ્રભુને સુપાર્શ્વનાથને અને રાગદ્વેષને જીતનાર ચંદ્રપ્રભ સ્વામીને વંદુ છું.
પુષ્પદંત (સુવિધિનાથ), શીતલનાથને, શ્રેયાંસનાથને, વાસુપૂજ્ય સ્વામીને, વિમલનાથને અનંતનાથને અને રાગદ્વેષને જીતનાર ધર્મનાથને તથા શાંતિનાથને વંદુ છું.
કુંથુંનાથને અરનાથને અને મલ્લિનાથને મુનિસુવ્રત સ્વામીને તથા નમિજિનને વંદુ છું. અરિષ્ટનેમિને (નેમિનાથ), પાર્શ્વનાથને તથા મહાવીર સ્વામીને વંદુ છું.

એ પ્રકારે મારા વડે નામપૂર્વક સ્તવેલા, જેમણે કર્મરૂપી રજ અને મળ દૂર કર્યા છે. તેવા તથા જન્મ, ઘડપણ અને મરણને ક્ષય કર્યા છે. તેવા, જિનોમાં જે શ્રેષ્ઠ છે, તેવા તીર્થ કરો મારા ઉપર પ્રસન્ન થાઓ. નામપૂર્વક સ્તવયેલા, વંદાયેલા, પૂજાયેલા, જે આ લોકને વિષે શ્રેષ્ઠ સિદ્ધ થયેલા છે; તેઓ આરોગ્ય અને સમ્યગ્દર્શનનો લાભ. તેમ જ સર્વોત્ક્રુષ્ટ સમાધિ આપો. ચંદ્રોથી પણ વધારે નિર્મળ, સૂર્યોથી વધારે પ્રકાશ કરનારા શ્રેષ્ઠ સાગર કરતાં પણ વધારે ગંભીર, એવા હે સિદ્ધો! મને સિદ્ધપદને આપો.

ભાવાર્થ:

લોગસ્સ સૂત્રથી ગુણગાનથી વર્તમાન ચોવીશીને વંદન કરી તેમની પ્રન્નતા માગી છે અને તેમની પાસેથી બોધીલાભ, શ્રેષ્ઠ સમાધિ અને સિદ્ધિ માગવામાં આવી છે.

માહિતી:

લોગસ્સ સૂત્ર ગણવાથી જીવને દર્શાનાચારની વિશુદ્ધિ અને સમ્યકત્વની શુદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. માટે મુમુક્ષુ આત્માઓએ આ સૂત્રનો ખૂબ સ્વાધ્યાય કરવો જોઈ

खमासमण सूत्र

इच्छामि खमा-समणो! वंदिउं, जावणिज्जाए
निसीहिआंए, मत्थएण वंदामि ......१

गाथार्थ - खमासमण सूत्र

हे क्षमावान साधु महाराज! आपको मैं शक्ति के अनुसार पापमय प्रवृत्तियोें को त्याग कर
वंदन करना चाहता हूं. मैं मस्तक (आदि पांच अंगो) से वंदन करता हुं......१

ज्ञान के पांच खमासमण

  1. मति ज्ञान:- समकित श्रध्धावंतने उपन्यो ज्ञान प्रकाश प्रणमुं पदकज तेहना भाव धरी उल्लास
    “ॐ ह्रीं श्री मतिज्ञानाय नमो नमः”
    ईच्छामि खमासमणो, वंदिउं जावणीज्जाए निसिहिआए मत्थएण वंदामि |

  2. श्रुत ज्ञान :-  पवयण श्रुत सिद्धांत ते आगम समय वखाण पूजो बहुविध रागथी, चरण कमल चित आण
    “ૐ ૐ श्री श्रुतनयनाय नमो नम:”
    ईच्छामि खमासमणो, वंदिउं जावणीज्जाए निसिहिआए मत्थएण वंदामि |

  3. अवधि ज्ञान :- उपन्यो अवधिज्ञान नो, गुण जेहने अविकार वंदना तेहने मारी, श्वासे मांहे सो वार।
    “ॐ ह्रीं श्री अवधिज्ञानाय नमो नमः”
    ईच्छामि खमासमणो, वंदिउं जावणीज्जाए निसिहिआए मत्थएण वंदामि।

  4. मनः पर्यव ज्ञान :- ए गुण जेहने उपन्यो, सर्वविरति गुणठाण प्रणमुं हितथी तेहना, चरण करण चित्त आण
    “ॐ ह्रीं श्री मनः पर्यवज्ञानाय नमो नमः”
    ईच्छामि खमासमणो, वंदिउं जावणीज्जाए निसिहिआए मत्थएण वंदामि |

  5. केवल ज्ञान :- केवल दंसण नाणनो, चिदानंद धनतेज ज्ञानपंचमी दिन पूजिये, विजयलक्ष्मी शुभ हेज
    “ॐ ह्रीं श्री केवलज्ञानाय नमो नमः”
    ईच्छामि खमासमणो, वंदिउं जावणीज्जाए निसिहिआए मत्थएण वंदामि |

ખમાસણા સૂત્ર

ઇચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ
નિસિહિઆએ મર્ત્યએણ વંદામિ.

ગથાર્થ - ખમાસણા સૂત્ર

હે ક્ષમાશીલ ઋષિ મહારાજ ! હું તમને તમારી શક્તિ પ્રમાણે તમારી પાપી વૃત્તિઓ છોડી દઈશ.
મારે પૂજા કરવી છે. હું મારા માથા (અને શરીરના અન્ય પાંચ અંગો) વડે પૂજા કરું છું...1

જ્ઞાન ના પાંચ ખમાસણા

  1. મતિ જ્ઞાન :- સમકિત શ્રધ્ધાવંતને ઉપન્યો જ્ઞાન પ્રકાશ પ્રણમું પકજ તેહના ભાવ ધરી ઉલ્લાસ
    “ૐ હ્રીં શ્રી મતિજ્ઞાનાય નમો નમઃ”
    ઇચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ નિસિહિઆએ મર્ત્યએણ વંદામિ.
  2. શ્રુત જ્ઞાન :- પવયણ શ્રુત સિદ્ધાંત તે આગમ સમય વખાણ પૂજો બહુવિધ રાગથી, ચરણ કમલ ચિત આણ
    “ૐ હીં શ્રી શ્રુતજ્ઞાનાય નમો નમઃ”
    ઇચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ નિસિહિઆએ મર્ત્યએણ વંદામિ.

  3. અવધિ જ્ઞાન :- ઉપન્યો અવધિજ્ઞાન નો, ગુણ જેને અવિકાર વંદના તેહને મારી, શ્વાસે માંહે સો વાર 
    “ૐ હીં શ્રી અવધિજ્ઞાનાય નમો નમઃ”
    ઈચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ નિસિહિઆએ મત્થએણ વંદામિ.

  4. ન:પર્યવ જ્ઞાન :- એ ગુણ જેને ઉપન્યો, સર્વવિરતિ ગુણઠાણ પ્રણમું હિતથી તેહના, ચરણ કરણ ચિત્ત આણ
    “ૐ હીં શ્રી મનઃ પર્યવજ્ઞાનાય નમો નમઃ”
    ઈચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ નિસિહિઆએ મત્થએણ વંદામિ.

  5. કેવળ જ્ઞાન :-  કેવલ હંસણ નાણનો, ચિદાનંદ ધનતેજ જ્ઞાનપંચમી દિન પૂયેિ, વિજયલક્ષ્મી શુભ હેજ
    “ૐ હીં શ્રી કેવલજ્ઞાનાય નમો નમઃ”
    ઇચ્છામિ ખમાસમણો, વંદિઉં જાવણીજ્જાએ નિસિહિઆએ મત્થએણ વંદામિ.

KHAMASAMANA SUTRA

icchämi khamä-samano ! vandium,
jävanijjäe nisihiäe, matthaena vandämi.1.

MEANING - KHAMASAMANA SUTRA

This Sutra is also known as Panchäng Pranipät Sutra. 
Different sects recite different sutras when one bows to the Tirthankar image or an Ascetic.
This Sutra is recited while offering obeisance to Tirthankar image at the temple
or to the monks and nuns in a specific posture wherein the five body parts, namely two hands,
two knees and the forehead, touch the floor together. Hence it is known as Panchäng Pranipät Sutra.
This sutra is recited three times in front of a Tirthankar image at the temple
or two times in front of an ascetic at an Upäshray (temporary living place for monks)

Utility :-  By this sootra salutation are made to the Deva and Guru. Deva means Jineshwara Bhagwana and Guru means Jaina monks who never keep any money any woman with them . Three Khamasamanas are offered to the Deva and two Khamasamanas are offered to the Guru Maharaja. Obeisance is done by bowing the five limbs viz. two hands, two feet and the head.

Images
Audio